Wędzidełko podjęzykowe i jego budowa:

Prawidłowa budowa wędzidełka podjęzykowego zapewnia ruchomość języka we wszystkich kierunkach. Umożliwia pobieranie i obrabianie pokarmu, pozycji spoczynkowej języka i artykulacji.

Główne skutki skróconego wędzidełka:

U najmłodszych

- zaburzenia w wytwarzaniu podciśnienia podczas realizowania funkcji ssania

- problem z efektywnym ssaniem: zmieniony motoryczny schemat ssania, wzmożone napinanie warg mięśni podpotylicznych i mięśni szyi

- ślinienie się

- zaburzenie rozwoju motoryki języka

- zaburzenie połykania

- krztuszenie się, bolesne, płytkie zasysanie piersi

- zaburzenie pozycji spoczynkowej języka na podniebieniu

W późniejszym wieku

- nieprawidłowa artykulacja

- powstawanie wad zgryzu

- zmiana morfologii zębowo-twarzowej

- nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka na podniebieniu

- problemy z połykaniem np. dziecko miewało trudności w połknięciu tabletki

- powstanie zbyt wąskiego podniebienia

Powyższe objawy powinny zaniepokoić opiekuna/rodzica. Należy skorzystać z porady logopedy, neurologopedy, terapeuty funkcji ortodontycznych MFS, lekarza.

Czy po zabiegu problemy będące wynikiem skróconego wędzidełka znikną?

Zabieg frenulotomii jest jedynie wstępem do procesu przywrócenia pełnej sprawności języka, a długość procesu zależy także od współistniejących dysfunkcji takich jak np. oddychanie przez usta, atypowe połykanie, zmienione napięcie mięśniowe. Im szybciej jest podjęty zabieg, tym niekorzystne czynniki ograniczające zakres ruchów działają krócej. Im młodsze dziecko tym uzyskanie sprawności jest krótsze i rehabilitacja pozabiegowa jest krótsza.

Jak powinien przebiegać proces przywrócenia pełnej sprawności języka?

Jest on wielokierunkowy i obejmuje:

- przeciwdziałaniu powstaniu blizny

- stymulacja czubka języka w celu osiągnięcia pozycji szerokiego, płaskiego języka na podniebieniu za górnymi siekaczami

- stymulacja boczno-grzbietowych części języka

Im dłużej język pozostaje w ograniczonej ruchomości, tym dłuższe jest działanie ograniczające. Mięsień ( język), który przez długi czas miał ograniczoną ruchomość powoduje skrócenie struktur mięśniowo – powięziowych, ograniczenie ich długości, redukcję śliny, możliwość kurczenia się i wytrzymałości.

Przebieg postępowania pozabiegowego zgodnego z regułami MFS

Co 6 godzin przez 4 tygodnie

- wysuwanie języka z ust i cofanie

- próby dotykania czubkiem języka ostatnich zębów górnych i dolnych przy maksymalnie otwartych ustach, bez poruszania żuchwą

- przesuwanie języka z jednej strony jamy ustnej na drugą bez poruszania żuchwą

- ucisk skrajnych brzegów rany pozabiegowej po stornie prawej i lewej

- nacisk na czubek języka od strony dna jamy ustnej ze skierowaniem czubka języka w stronę gardła

- wsuwanie palca raz po prawej, a raz po lewej stronie między wyrostek zębodołowy, a boczny brzeg języka i unoszenie języka

- ćwiczenia zasysania języka na podniebieniu, następnie (bez odrywania języka) zamykanie i otwieranie jamy ustnej.

Po czterech tygodniach można zmniejszyć częstotliwość ćwiczeń, ale należy je kontynuować przez okres od 6 do 12 miesięcy. Dochodzą ćwiczenia prawidłowej pozycji spoczynkowej języka z wykorzystaniem jadalnych kółeczek/kwadracików umiejscowionych na wałku dziąsłowym tuż za górnymi siekaczami. Dziecko uczymy umieszczania języka na tym elemencie, a następnie polecamy wykonywanie ćwiczeń zamykania i otwierania jamy ustnej bez odrywania języka od papierka.

Od czego zależy skuteczność w poprawie ruchomości języka?
- poprawności wykonania zabiegu podcięcia wędzidełka

- od stopnia ruchomości uzyskanej po zabiegu

- od sprawności wyjściowej języka

- od stosowania się do zaleceń specjalistów

- od nasilenia problemu, wieku pacjenta, współistniejących zaburzeń takich jak obniżone napięcie mięśni żwaczy, wad zgryzu, współpracy pacjenta

- od wzmożonej siły języka. Dzieci ze skróconym wędzidełkiem mają obniżoną siłę języka.

Bibliografia:

1. lek. Stom. Monika Ośko, Stymulacja obszaru jamy ustnej przed i po zabiegu frenulotomii.

2.Mira Rządzka, Odruchy oralne u noworodków i niemowląt

3. Danuta Pluta-Wojciechowska, Dyslalia obwodowa

4. Barbara Ostapiuk, Dyslalia ankyloglosja